Gasselter jongemannen naar Rusland, of niet (vervolg)

Gasselter en Nieveenster jongens in het leger van Napoleon

(eerder gepubliceerd in "Op 't Spoor", uitgave van de historische vereniging gemeente Gasselte, 28e jaargang nr. 1 maart 2018)


In het laatste nummer van ”Op ’t Spoor” stelt Aafke Huizing de vraag of er in de Franse tijd ook jongens uit Gasselte dienst hebben gedaan in het leger van Napoleon, het Franse leger dat in 1812 roemloos verloor in Rusland. Een leger waarvan veel soldaten, ook Nederlanders, in Rusland en tijdens  de terugtocht uit Rusland het leven hebben verloren.



Tenminste een jongen uit Gasselte had de pech dat hij werd ingeloot om dienst te doen in het Franse leger. Het betrof Tonnijs Pieters van Boven, zoon van Pieter Tonnis van Boven en Harmtien Harms Pepping. Hij werd op 27 april 1788 in het Gasselter kerkje gedoopt door ds. Dijck. Hij overleed niet op 23 november 1809, zoals abusievelijk werd vermeld in het artikel in de vorige nummer van ”Op ’t Spoor” (op die datum werd zijn grootvader Tonnis Jans begraven, 75 jaar oud). Tonnis jr. had dus pech en moest wel dienst doen in het leger van Napoleon.







Tonnis Pieters van Boven werd ingedeeld bij de 87e cohorte met stamboeknummer 448. Dit cohorte was afkomstig uit de toenmalige franse districten “Monden van de IJssel” (Bouches-de-l'Yssel), Friesland (Frise), Westereems (Ems-Occidental) en Oostereems (Ems-Oriental). Helaas zijn de desbetreffende stamboeken nog niet gepubliceerd, zodat niet duidelijk is bij welke legeronderdelen hij gediend heeft.

Van hem heb ik geen overlijden in Nederland kunnen vinden na zijn inschrijving in het leger van Napoleon. Ik vrees dat hij de Franse krijgsdienst niet heeft overleefd.


Bron: Ministerie van Defensie - Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) - Nederlandse militairen in het leger van Napoleon:

Geregistreerde: Tonnis Pieters Boven

Eenheid: 87e Cohorte

Geboortedatum: 21-04-1788

Geboorteplaats: Gasselte

Kanton: Assen

Stamboeknummer: 448

Vader:  Pieter Tonnies Boven

Moeder: Harmtjen Pypring

Bewaarplaats: Service Historique de la Défense, Vincennes/Parijs (niet te raadplegen bij het NIMH)

Inv.nr. SHD: 23Yc155

Ook een jongen uit Gasselternijveen was  de klos, nl. de op 11 maart 1792 gedoopte Geert van der Veen, zoon van Thijs Egberts van der Veen en Ebeltien Salomons. Hij werd waarschijnlijk gedoopt door ds. F.W. Hugenholtz, die in die tijd predikant in Gasselternijveen was. De schippersknecht Geert van der Veen behoorde tot de lichting 1812. Op 8 juli 1812 begon hij als loteling bij het 123e regiment infanterie van linie. Of hij daadwerkelijk meegedaan heeft aan de catastrofaal verlopen veldtocht van Napoleon naar Rusland wordt niet vermeld in zijn stamboek. Wel dat hij op 31 augustus 1813 werd overgeplaatst naar het 54e regiment infanterie van linie.  Dus mocht hij in 1812  in Rusland zijn geweest dan heeft hij die tocht overleefd. Bij zijn inschrijving in 1813 staat niets meer vermeld. Geert behoorde tot de gelukkigen die zijn teruggekeerd. Hij overleed op 60-jarige leeftijd op 26 september 1851 in Dordrecht. Hij was schippersknecht en overleed aan boord van het schip dat toen in Dordrecht lag. Hij was toen weduwnaar van Geertje van Stappen. Zij was op 7 april 1848 in Gasselternijveen overleden.


 




Jan Lafeber
Gasselte


 







Terug naar homepage